Niewidzialna architektura
To 1 z 5 kluczowych kierunków architektury
Budynki stają się „niewidoczne” dla mieszkańców miast
Wtapiają się w otoczenie
Nie zakłócają przestrzeni miejskiej. Szklane budynki wychodzą z centów miast na ich obrzeża, bliżej natury.
Niewidzialna architektura – rzeczywistość czy iluzja?
Główne przyczyny śmiertelności ptaków
koty
4 mld / 100 mln / 135 mln rocznie
(USA / Niemcy / Polska)
budynki
1 mld / 115 mln rocznie / ?*
(USA / Niemcy / Polska)
* wiaty przystankowe – 1 mln (Polska)
ruch drogowy
340 mln / 70 mln / 50 mln rocznie
(USA / Niemcy / Polska)
linie energetyczne
57 mln / 1,8 mln rocznie / ?
(USA / Niemcy / Polska)
elektrownie wiatrowe
328 tys. / 300 tys. / 10 tys. rocznie
(USA / Niemcy / Polska)
pestycydy
67 mln rocznie / ? / ?
(USA / Niemcy / Polska)
Kolizje dzikich ptaków
ze strukturami zbudowanymi przez człowieka to główne źródło bezpośredniej śmiertelności antropogenicznej.
Ochrona ptaków
przed kolizjami wymaga poznania skali problemu
Liczba ofiar jest niedoszacowana
znikanie ofiar, ograniczona wykrywalność ofiar, część ptaków przeżywa kolizje, ale śmierć ma miejsce w późniejszym terminie
Przyczyny kolizji
Efekt lustra
Materiały o wysokim współczynniku odbicia światła
Elementy atrakcyjne dla ptaków odbijają się w przeszkleniu tworząc złudzenie realności
Ptaki, w odróżnieniu od człowieka, nie są w stanie rozpoznać elementu przezroczystego, takiego jak szkło, czy tworzywo sztuczne, jako bariery
Efekt przezroczystości
Elementy atrakcyjne dla ptaków znajdują się za przeszkleniem
Szczególnie niebezpieczne są przeszklenia przebiegające przez budynek osiowo
Efekt latarni morskiej
Oświetlenie budynków (wewnętrzne i zewnętrzne) dezorientuje ptaki, szczególnie gdy wilgotność powietrza jest wysoka, co zwiększa rozproszenie światła
W warunkach ograniczonej widoczności, np. mgły, zachmurzenia, czy opadów, aby utrzymać właściwy kierunek i orientację obniżają bezpieczny pułap lotu i natrafiają na przeszkody.
Dlaczego ptaki nie widzą
Ograniczenia wizualne i percepcyjne
Widzenie czołowe u ptaków charakteryzuje się stosunkowo niską rozdzielczością, wysoka rozdzielczość występuje w bocznych polach widzenia.
W locie ptaki mogą być ślepe na to, co znajduje się przed nimi
Obuoczne pole widzenia ptaków jest znacznie zawężone
[Graham M. 2011. Understanding bird collisions with man-made objects: a sensory ecology approach. Ibis: 153, 239–254]
Jakich lokalizacji dotyczy problem – hotspots
Zabudowa na trasie korytarzy migracyjnych (wybrzeża, doliny rzeczne)
Wysoka, oświetlona w porze nocnej zabudowa
Zabudowa na skraju, wewnątrz lub w sąsiedztwie terenów zielonych (zadrzewionych)
Zwarta zabudowa wewnątrz miast w sąsiedztwie atrakcyjnych dla ptaków siedlisk
Jakich obiektów dotyczy problem
Przeszklonych budynków wewnątrz i na obrzeżach miast: biurowców, bloków mieszkalnych, domów jednorodzinnych.
O powierzchni elementów przeszklonych powyżej 2m2, zlokalizowanych na wysokości do 3m od powierzchni gruntu.
Budynków oświetlonych w porze wieczorowo – nocnej (oświetlenie zewnętrzne i wewnętrzne)
Wszystkich obiektów infrastruktury posiadających szyby lub przezroczyste powierzchnie: ekrany akustyczne, szklane ogrodzenia, mała architektura.
Gdańsk, korytarz migracyjny
[źródło: Pomorskie Towarzystwo Hydrologiczno-Przyrodnicze]
Przykład kolizyjnej lokalizacji – Gdańsk
Jakich ptaków dotyczy problem
Skład gatunkowy ptaków uzależniony od lokalizacji
Ptaki migrujące – nocni migranci 10x bardziej podatni, większość kolizji nad ranem
Ptaki osiadłe na terenach podmiejskich i wsiach
Ptaki lęgowe – karmiące dorosłe i słabo lotne młode
Najczęstsze obrażenia
Śmierć na miejscu
Przerwanie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym
Śmierć w czasie do kilku minut od kolizji
Krwotok wewnątrzczaszkowy
Paraliż i niedowład
Zaburzenia oddechowo-krążeniowe
Niedotlenienie mózgu
Uogólniony stres organizmu
Nagły wzrost glikokortykoidów we krwi
Częste ofiary drapieżników (m.in. kotów)
Pacjenci urazowi - rokowania ostrożne
Zmiany okulistyczne (Odklejenie siatkówki, Krwotok do komory przedniej oka, Pęknięcie gałki ocznej, Uszkodzenie grzebienia siatkówki, Krwotoki wewnętrzne, Uszkodzenie czaszki, torebki wątroby, płuc, nerek
Złamania (Obojczyka, Kości kruczej, Przedramienia, Grzebienia mostka, Kości miedniczych)
Obrzęk tkanek miękkich
Skala problemu
USA
Śmiertelność szacowana do 1 mld ptaków rocznie
Badania od ponad 25 lat
87% przypadków kolizji zakończonych śmiercią
Wypracowane środki minimalizujące, wdrażane programy ochrony, działania legislacyjne
Polska
Brak publikowanych danych o śmiertelności ptaków w wyniku kolizji z budynkami, do tej pory nie przeprowadzono badań/monitoringu
Czarny PR, nagłośnianie skandalu zamiast doradztwa, edukacji, działań ochronnych
Wyrywkowe dane o przypadkach kolizji ptaków z budynkami, sporo ale niepublikowanych danych o kolizjach ptaków z ekranami akustycznymi
Problem zarządcy, właściciela, „budowlańca”
USA
wysoka świadomość ekologiczna społeczeństwa
wysoka wrażliwość przyrodnicza
kampanie społeczne/bojkoty obywatelskie
wysoka liczba „ptasiarzy”, osób zainteresowanych ochroną ptaków
wykorzystywanie siły mediów tradycyjnych i społecznościowych
szkodliwy czarny PR
Polska
Eko – świadomość społeczeństwa rośnie choć nie zawsze jest prawidłowo interpretowana
Wzrost wrażliwości przyrodniczej
Aktywność mediów tradycyjnych nie jest znacząca ale rośnie
Wzrost liczby „ptasiarzy”, osób zainteresowanych ochroną ptaków
Wzrost liczby ośrodków rehabilitacji dzikich zwierząt
Znacząca rola mediów społecznościowych (grupy/profile)
Nacisk poprzez tzw. „czarny PR”
Problem kolizji ptaków w Polsce – trudności
Brak wiedzy (zarządcy, właściciele budynków)
Marginalizowanie problemu, obawa o konsekwencje
Brak szeroko dostępnej wiedzy o dostępnych, skutecznych rozwiązaniach i dobrych praktykach
Wiedza o sprawdzonych wzorach ale nie gotowych produktach, które można stosować
Brak narzędzi i wsparcia w rozwiązywaniu problemu
Obserwuj nas
Kim jesteśmy
Stowarzyszenie Wspierania Inwestycji Przyjaznych PTA.com
KRS: 0000783926
Telefon
Adres
ul. Wiwulskiego 35/2
51-629 Wrocław
Icons made by Made by Made, Freepik, pongsakornRed and Nikita Golubev from www.flaticon.com.